Ebe ịchụàjà Benin Tusk
Benin Altar Tusks ( Edo </link> ) bụ ihe arụrụ n'ala eze Benin dị na Benin City ugbu a, Edo State, Nigeria . Akpụkpọ anụ ndị a la ike na apụ nke 16 wee ihe ihe dịka 61 inches (1,500 mm) n'ịdị elu, 5.2 inches (130 mm) n' fim, 4.7 inches (120 mm) na omimi, na fim 25 kilogram (55). lb) dị ka ihe atụ na British Museum si kwuo. Ọkpụkpọ ahụ na-egosi ihe osise ndị eze a kpụrụ akpụ n'ime uwe ọdịnala, na-egosi ihe ngosi nke ike, emee, na mgbe ụfọdụ.
Na mberede afụ nke 16, hụrụ Benin na-azụ akara, Dutch Republic . LED dị ala nke úkwù ndị ahụ na-e Mkpa ihe osise ndị Pọtugal n'oge ahụ, na-ekiri anya ndị anya Europe. A na-edobe agba ndị ahụ ekiri ọtụtụ awụ, eze ịsacha, ịcha ọcha, na akwụkwọ "orhue", ihe ụrọ na-acha ọcha. N'ọgwụgwụ mbụ nke 19, njem ndị mgbasa ozi Britain mere ka a kwakọrọ ihe arịa dị iche iche, ọtụtụ Tusks Benin Altar. A kpọgara ihe ndị a na Britain ma ugbu a, a na-edebe ya n'iche ngosi mgbe ochie dị iche iche na mkpokọta na Europe. Ọ bụ Igbesanmwan bụ ndị otu eze na-akpụ ọdu n'obodo Benin kere aamụ ahụ. Taa, Benin Altar Tusks dị na ụlọ ihe mgbe ochie n'ụwa niile. Akọnọ ha butere na oku maka ịlọghachi ndị ndú Naijiria na otu omenala
Akụkọ ihe mere eme
[dezie | dezie ebe o si]A maghị kpọmkwem ụbọchị okike nke Benin Altar Tusks. Eji ikuku ha na nke Benin na apụ awụ nke 16. [1] [2] Ọkụ ndị ahụ nwere ihe osise ndị a kpụrụ akpụ na ihe nkiri ndị na-egosi ike, emee, na-egosi. [3] ahụ dị ala nke ọta ahụ na-enwe ihe osise a pịrị apị nke ihu agụ eze, ndị Pọtugal na ike afụ nke 16, na ihe ndị ọzọ. [4] [5]. [1] Ọba na-achị achị na-ebubata na nkesa ọdụm, ma nyekwa Igbesanmwan, bụ otu eze na-akpụ ọdụ, ka o kee ọkpa. [2] Ẹma ẹdori ikọ oro ke mme itieuwa mme ete ete oro ẹkesinamde ke ufọk-n̄kpọkọbi. [1]
A na-arụzi ezì ndị ahụ na ngbanwe ruo ọtụtụ narị afọ. A na-asachapụ ha, kpochaa, ma were "orhue", ihe ụrọ na-acha ọcha kpuchie ha. [9] A na-emegharịgharị ma ọ bụ rụzie ha mgbe ụfọdụ, na-agbakwụnye ma ọ bụ wepụ ihe oyiyi na ihe atụ dịka akụkọ ihe mere eme na ndọrọ ndọrọ ọchịchị. [10]
N'afọ 1897, njem mgbasa ozi ndị Britain na-ama na Benin City, buru ọtụtụ ihe arrịa, ọtụtụ Tusks Benin. [1] [12] Ndị agha Britain na ndị ọrụ na njem ahụ resịrị ihe ndị ahụ nye ụlọ ngosi ihe mgbe ochie na ndị na-anakọta onwe ha na Europe. [13] [14] E mebiri ọtụtụ ihe arrịa ndị Benin, ndị ọkwù ebe . [15]
A na-edebe Benin Altar Tusk ugbu a na ụlọ ihe ngosi mgbe ochie na mkpokọta mkpokọta zuru ụwa ọnụ, British Museum na London, Cleveland Museum of Art na Cleveland, Ohio, Art Institute of Chicago na Chicago, USA, Fowler Museum na UCLA na California, Metropolitan Museum of Art. na New York City, National Museum of African Art na Washington, DC, na National Museums Liverpool na Liverpool, England. [16] akpọnọ ha butere isi na oku maka ịlọghachi ndịsiwaju ndị Naijiria na otu omenala[2]
Nkọwa
[dezie | dezie ebe o si]
Ihe osise ndị dị n’ọkpụkpụ ahụ na-akọ ihe mere eme nke ala eze Benin, na-egosi ihe ngosi nke ndị eze, ndị dike, emume omenala na ndụ kwa ụbọchị. [1] [20] N'ime isi ihe ngosi nke tusk bụ ihe ngosi nke oba (eze) na retinue ya, na- nọmba ikike eze na njikọ ya na mpaghara ime ime. [21] A na- agụ oba ahụ nwere n'iche iche, dị ka ụkwụ apịtị dị ka azụ̀, na-ebupụta ihe atụ. [12] [3]
[4Ihe osise ndị dị n’ọkpụkpụ ahụ na-akọ ihe mere eme nke ala eze Benin, na-egosi ihe ngosi nke ndị eze, ndị dike, emume omenala na ndụ kwa ụbọchị. [1] [20] N'ime isi ihe ngosi nke tusk bụ ihe ngosi nke oba (eze) na retinue ya, na- nọmba ikike eze na njikọ ya na mpaghara ime ime. [21] A na- agụ oba ahụ nwere n'iche iche, dị ka ụkwụ apịtị dị ka azụ̀, na-ebupụta ihe atụ. [5]
Ihe nnọchianya
[dezie | dezie ebe o si]Benin Altar Tusk, tinyere ùkwù elephant ndị ọzọ a pịrị apị, nwere mkpa omenala na okpukpe na ala eze Benin, na-ekerechi òkè anya n'ememe dị iche iche na ememe ndị a raara nye chi na mmụọ ndị nna ochie [1] [12]
Ha n'ịchiri anya njikọ dị n'etiti onye ụdị na-akpa ime egosi, na-emesi ike ichebe ụdị Benin . [9] Ọkpụkpụ ọ sọla bụ ihe e ji ọla kọpa mee nke yiri isi okpueze na-akwado, na-eje ozi dị ka isi ihe dị n'ebe arụsị arụrụ arụ, bụ ndị na-aṅụ ihe omume na-eme na-ekere òkè òkè. bụ́ isi n'ememe ndị na-akpata ihe mmetụta na-egosi na ndị nna ochie n'okpukpe Benin na nke Benin. omume emee [18]
Jiri na ebe ịchụàjà ndị nna ochie
[dezie | dezie ebe o si]Dị ka ọtụtụ ebe àjà ndị ọzọ sitere n'alaeze Benin, a na-eji ihe ndị ahụ dị mma anya, anụmanụ, na ihe atụ, na- eje-karị ngwere nke Oba na ndị na-ejere ya ozi. Ihe ndị a na-ezipụta ozi ihe atụ, nke e bu n'uche maka ịsaar ndị nna ochie. [22] [23] Dabere na isi nke dabere na motif, ọkpụ a bụ nke e debere n'oge ụdị Oba Adolo, ihe dịka 1850, na-atụ aro iji mee ihe n'elu ebe àjà nke a raara nye onye bụbu. oba.[24] [25]
- ↑ The Royal Altars. The Art Institute of Chicago. Retrieved on 25 December 2023.
- ↑ Gbadamosi (12 October 2021). Stealing Africa: How Britain looted the continent's art — History. Al Jazeera. Archived from the original on 21 September 2023. Retrieved on 21 September 2023.
- ↑ altar tusk | British Museum (en). The British Museum. Archived from the original on 2022-06-29. Retrieved on 2023-09-21.